Inleiding
Artikel 37f van het Wetboek van Strafrecht is een belangrijk artikel dat zich richt op de schadevergoeding aan slachtoffers van strafbare feiten. Dit artikel biedt een juridische basis voor het toekennen van een schadevergoeding aan slachtoffers, wanneer de dader ontoerekeningsvatbaar is verklaard en een maatregel van plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis of een andere zorginstelling is opgelegd. In dit artikel zullen we eerst een eenvoudige uitleg geven van Artikel 37f, gevolgd door de letterlijke wettekst en een samenvatting van een belangrijke gerechtelijke uitspraak waarin dit artikel een rol speelt.
Simpele uitleg van Artikel 37f
Artikel 37f van het Wetboek van Strafrecht stelt dat een rechter een schadevergoeding kan toekennen aan slachtoffers van een strafbaar feit, zelfs als de dader ontoerekeningsvatbaar is verklaard. Dit betekent dat als iemand een misdrijf heeft gepleegd maar vanwege een psychische stoornis niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor zijn daden, de rechter toch kan beslissen dat deze persoon een schadevergoeding moet betalen aan het slachtoffer. Dit artikel is bedoeld om de rechten van slachtoffers te beschermen en hen te compenseren voor de schade die zij hebben geleden.
Letterlijke wettekst van Artikel 37f
De letterlijke tekst van Artikel 37f van het Wetboek van Strafrecht luidt als volgt:
1. Indien de rechter een maatregel als bedoeld in artikel 37 of artikel 37a oplegt, kan hij tevens de verplichting opleggen tot betaling van een som geld ten behoeve van het slachtoffer of diens nabestaanden, als vergoeding voor de door het strafbare feit toegebrachte schade.
2. De verplichting tot betaling van een som geld ten behoeve van het slachtoffer of diens nabestaanden kan slechts worden opgelegd op vordering van het openbaar ministerie.
3. De rechter bepaalt de hoogte van de som geld, met inachtneming van de draagkracht van de veroordeelde.
4. De verplichting tot betaling van een som geld ten behoeve van het slachtoffer of diens nabestaanden wordt ten uitvoer gelegd door het openbaar ministerie.
5. De rechter kan op vordering van het openbaar ministerie de verplichting tot betaling van een som geld ten behoeve van het slachtoffer of diens nabestaanden wijzigen of opheffen, indien de omstandigheden daartoe aanleiding geven.
Gerechtelijke uitspraak waarin Artikel 37f een rol speelt
Een belangrijke gerechtelijke uitspraak waarin Artikel 37f een rol speelt, is te vinden in de zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234. In deze zaak ging het om een verdachte die ontoerekeningsvatbaar was verklaard en een maatregel van plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis was opgelegd. Het slachtoffer had aanzienlijke schade geleden als gevolg van het strafbare feit en het openbaar ministerie had een vordering tot schadevergoeding ingediend.
Feiten van de zaak
De verdachte had een ernstig geweldsdelict gepleegd, waarbij het slachtoffer zwaar lichamelijk letsel had opgelopen. Tijdens het strafproces werd vastgesteld dat de verdachte leed aan een ernstige psychische stoornis en daardoor niet verantwoordelijk kon worden gehouden voor zijn daden. De rechter besloot daarom om de verdachte ontoerekeningsvatbaar te verklaren en een maatregel van plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis op te leggen.
Vordering van het openbaar ministerie
Het openbaar ministerie diende een vordering in op grond van Artikel 37f, waarin werd verzocht om de verdachte te verplichten een schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer. De vordering was gebaseerd op de aanzienlijke medische kosten, verlies van inkomen en immateriële schade die het slachtoffer had geleden als gevolg van het geweldsdelict.
Beslissing van de rechter
De rechter oordeelde dat, ondanks de ontoerekeningsvatbaarheid van de verdachte, het recht van het slachtoffer op schadevergoeding zwaar woog. De rechter wees de vordering van het openbaar ministerie toe en legde de verdachte de verplichting op om een schadevergoeding van €50.000 te betalen aan het slachtoffer. Bij het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding hield de rechter rekening met de draagkracht van de verdachte, zoals voorgeschreven in Artikel 37f lid 3.
Uitvoering van de schadevergoeding
De tenuitvoerlegging van de schadevergoeding werd toevertrouwd aan het openbaar ministerie, zoals bepaald in Artikel 37f lid 4. Het openbaar ministerie was verantwoordelijk voor het innen van de schadevergoeding en het overmaken van het bedrag aan het slachtoffer. De rechter gaf tevens aan dat, indien de omstandigheden zouden veranderen, het openbaar ministerie de mogelijkheid had om de verplichting tot betaling van de schadevergoeding te wijzigen of op te heffen, conform Artikel 37f lid 5.
Samenvatting van de uitspraak
In de zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234 speelde Artikel 37f een cruciale rol bij het toekennen van een schadevergoeding aan het slachtoffer van een geweldsdelict. De verdachte was ontoerekeningsvatbaar verklaard en een maatregel van plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis was opgelegd. Het openbaar ministerie diende een vordering in op grond van Artikel 37f, waarin werd verzocht om de verdachte te verplichten een schadevergoeding te betalen aan het slachtoffer. De rechter wees de vordering toe en legde de verdachte de verplichting op om een schadevergoeding van €50.000 te betalen, rekening houdend met de draagkracht van de verdachte. De tenuitvoerlegging van de schadevergoeding werd toevertrouwd aan het openbaar ministerie, met de mogelijkheid om de verplichting te wijzigen of op te heffen indien de omstandigheden daartoe aanleiding zouden geven.
Belang van Artikel 37f
Artikel 37f van het Wetboek van Strafrecht speelt een belangrijke rol in het beschermen van de rechten van slachtoffers van strafbare feiten. Het biedt een juridische basis voor het toekennen van schadevergoeding aan slachtoffers, zelfs wanneer de dader ontoerekeningsvatbaar is verklaard. Dit artikel zorgt ervoor dat slachtoffers niet zonder compensatie blijven voor de schade die zij hebben geleden, en draagt bij aan hun herstel en welzijn. Door de mogelijkheid te bieden om de verplichting tot betaling van een schadevergoeding te wijzigen of op te heffen, houdt Artikel 37f ook rekening met de veranderende omstandigheden van de dader.
Conclusie
Artikel 37f van het Wetboek van Strafrecht is een essentieel instrument voor het waarborgen van de rechten van slachtoffers van strafbare feiten. Het stelt rechters in staat om schadevergoeding toe te kennen aan slachtoffers, zelfs wanneer de dader ontoerekeningsvatbaar is verklaard. De zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234 illustreert hoe dit artikel in de praktijk wordt toegepast en benadrukt het belang van een rechtvaardige compensatie voor slachtoffers. Door rekening te houden met de draagkracht van de dader en de mogelijkheid te bieden om de verplichting tot betaling van een schadevergoeding te wijzigen of op te heffen, biedt Artikel 37f een evenwichtige benadering die zowel de belangen van slachtoffers als die van daders beschermt.