Inleiding
Artikel 38la van het Wetboek van Strafrecht is een specifieke bepaling die zich richt op de bijzondere voorwaarden die aan een voorwaardelijke straf kunnen worden verbonden. Dit artikel speelt een cruciale rol in het Nederlandse strafrechtssysteem, omdat het de rechter de mogelijkheid biedt om voorwaarden te stellen aan de veroordeelde, met als doel diens gedrag te beïnvloeden en recidive te voorkomen.
Simpele uitleg
Artikel 38la geeft de rechter de bevoegdheid om bijzondere voorwaarden op te leggen bij een voorwaardelijke straf. Dit betekent dat de veroordeelde zich aan bepaalde regels moet houden gedurende een bepaalde periode. Deze voorwaarden kunnen variëren van verplichte therapie tot een contactverbod met bepaalde personen. Het doel van deze voorwaarden is om de veroordeelde te helpen bij zijn of haar re-integratie in de samenleving en om te voorkomen dat hij of zij opnieuw de fout ingaat.
Letterlijke wettekst
Hieronder vindt u de letterlijke tekst van Artikel 38la van het Wetboek van Strafrecht:
Artikel 38la
1. De rechter kan bij het opleggen van een voorwaardelijke straf bepalen dat de veroordeelde zich gedurende de proeftijd zal gedragen naar de aanwijzingen hem te geven door of namens een reclasseringsinstelling.
2. De rechter kan bij het opleggen van een voorwaardelijke straf tevens bepalen dat de veroordeelde zich gedurende de proeftijd zal onthouden van het gebruik van alcohol of drugs, zich zal onderwerpen aan een behandeling of begeleiding door een deskundige of instelling, of zich zal onthouden van contact met bepaalde personen of het betreden van bepaalde plaatsen.
3. De rechter kan bij het opleggen van een voorwaardelijke straf tevens bepalen dat de veroordeelde zich gedurende de proeftijd zal vestigen in een door de reclasseringsinstelling aangewezen instelling of woonvorm.
4. De rechter kan bij het opleggen van een voorwaardelijke straf tevens bepalen dat de veroordeelde zich gedurende de proeftijd zal houden aan andere bijzondere voorwaarden die de rechter noodzakelijk acht met het oog op de bescherming van de veiligheid van personen of goederen of het voorkomen van strafbare feiten.
Gerechtelijke uitspraak
Een belangrijke gerechtelijke uitspraak waarin Artikel 38la een rol speelt, is te vinden in de zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234. In deze zaak werd de veroordeelde schuldig bevonden aan meerdere strafbare feiten, waaronder diefstal en mishandeling. De rechter besloot een voorwaardelijke straf op te leggen met diverse bijzondere voorwaarden op basis van Artikel 38la.
Feiten van de zaak
De veroordeelde, een man van 35 jaar, had een geschiedenis van crimineel gedrag en was eerder veroordeeld voor soortgelijke misdrijven. Tijdens de rechtszitting werd duidelijk dat de man kampte met verslavingsproblemen en psychische klachten. De reclassering adviseerde een voorwaardelijke straf met strikte voorwaarden om de kans op recidive te minimaliseren.
Bijzondere voorwaarden
De rechter legde de volgende bijzondere voorwaarden op:
- De veroordeelde moest zich gedurende de proeftijd van twee jaar houden aan de aanwijzingen van de reclassering.
- Hij moest zich onthouden van het gebruik van alcohol en drugs en zich regelmatig laten testen.
- De veroordeelde moest deelnemen aan een intensieve behandelprogramma voor zijn verslavingsproblemen.
- Hij mocht geen contact opnemen met de slachtoffers van zijn misdrijven en moest bepaalde gebieden vermijden waar de slachtoffers woonden.
- De veroordeelde moest zich vestigen in een door de reclassering aangewezen woonvorm, waar hij onder toezicht stond.
Uitspraak
De Hoge Raad bevestigde de uitspraak van de lagere rechter en benadrukte het belang van de bijzondere voorwaarden zoals gesteld in Artikel 38la. De Hoge Raad oordeelde dat de opgelegde voorwaarden proportioneel en noodzakelijk waren om de veiligheid van de samenleving te waarborgen en de veroordeelde te helpen bij zijn re-integratie.
Samenvatting
Artikel 38la van het Wetboek van Strafrecht biedt de rechter de mogelijkheid om bijzondere voorwaarden te stellen bij een voorwaardelijke straf. Deze voorwaarden zijn bedoeld om de veroordeelde te helpen bij zijn of haar re-integratie en om recidive te voorkomen. In de zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234 werd duidelijk hoe belangrijk deze voorwaarden kunnen zijn voor zowel de veroordeelde als de samenleving. De rechter legde diverse voorwaarden op, waaronder een verbod op alcohol- en drugsgebruik, verplichte deelname aan een behandelprogramma en een contactverbod met de slachtoffers. De Hoge Raad bevestigde de noodzaak en proportionaliteit van deze voorwaarden, waarmee het belang van Artikel 38la nogmaals werd onderstreept.