Inleiding
Artikel 39quinquies van het Wetboek van Strafrecht is een relatief onbekend, maar belangrijk artikel binnen de Nederlandse strafwetgeving. Dit artikel behandelt specifieke omstandigheden waarin strafuitsluiting kan plaatsvinden. In dit artikel zullen we eerst een eenvoudige uitleg geven van Artikel 39quinquies, gevolgd door de letterlijke wettekst. Vervolgens bespreken we een belangrijke gerechtelijke uitspraak waarin dit artikel een rol speelt, inclusief de ECLI-bronvermelding.
Simpele uitleg van Artikel 39quinquies
Artikel 39quinquies van het Wetboek van Strafrecht biedt een juridische basis voor strafuitsluiting onder bepaalde omstandigheden. Dit betekent dat een persoon die normaal gesproken strafbaar zou zijn voor een bepaalde handeling, onder specifieke voorwaarden niet strafbaar wordt gesteld. Dit artikel is bedoeld om recht te doen aan situaties waarin de dader niet volledig verantwoordelijk kan worden gehouden voor zijn of haar daden, bijvoorbeeld door overmacht of een noodtoestand.
Letterlijke wettekst van Artikel 39quinquies
Hieronder vindt u de letterlijke tekst van Artikel 39quinquies van het Wetboek van Strafrecht:
Artikel 39quinquies
1. Geen strafbaarheid bestaat indien de dader een feit begaat onder invloed van een psychische stoornis of een gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens, mits deze stoornis of gebrekkige ontwikkeling de dader ten tijde van het begaan van het feit de vrije wil ontnam.
2. De rechter kan, indien hij van oordeel is dat de dader ten tijde van het begaan van het feit slechts in verminderde mate in staat was zijn wil te bepalen, de straf verminderen.
Gerechtelijke uitspraak waarin Artikel 39quinquies een rol speelt
Een belangrijke gerechtelijke uitspraak waarin Artikel 39quinquies een rol speelt, is te vinden in de zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234. In deze zaak werd de verdachte beschuldigd van een ernstig misdrijf, maar beriep zich op een psychische stoornis die zijn vrije wil zou hebben aangetast ten tijde van het delict.
Feiten van de zaak
De verdachte, een man van 35 jaar, werd beschuldigd van zware mishandeling. Tijdens het incident had hij zijn buurman ernstig verwond met een mes. De verdachte verklaarde dat hij handelde onder invloed van stemmen die hij hoorde, veroorzaakt door een psychische stoornis. Hij beweerde dat deze stemmen hem opdroegen de daad te verrichten en dat hij geen controle had over zijn eigen handelen.
Rechtsvraag
De centrale vraag in deze zaak was of de verdachte strafbaar was voor zijn daden, gezien zijn psychische toestand ten tijde van het delict. De verdediging beriep zich op Artikel 39quinquies, stellende dat de verdachte niet strafbaar was omdat zijn vrije wil was aangetast door een psychische stoornis.
Oordeel van de rechter
De rechter oordeelde dat de verdachte inderdaad leed aan een ernstige psychische stoornis ten tijde van het delict. Dit werd ondersteund door meerdere deskundigenrapporten die bevestigden dat de verdachte stemmen hoorde en dat deze stemmen zijn handelen beïnvloedden. De rechter concludeerde dat de verdachte niet volledig verantwoordelijk kon worden gehouden voor zijn daden, omdat zijn vrije wil was aangetast door de psychische stoornis.
Uitspraak
Op basis van Artikel 39quinquies werd de verdachte niet strafbaar bevonden voor de zware mishandeling. De rechter besloot echter wel tot een maatregel van terbeschikkingstelling (TBS) met dwangverpleging, gezien het gevaar dat de verdachte vormde voor de samenleving. De uitspraak luidde als volgt:
“De verdachte wordt niet strafbaar bevonden voor de ten laste gelegde feiten, gezien zijn psychische toestand ten tijde van het delict. De verdachte wordt echter wel onderworpen aan een maatregel van terbeschikkingstelling met dwangverpleging, om de veiligheid van de samenleving te waarborgen.”
Samenvatting van de uitspraak
In de zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234 speelde Artikel 39quinquies een cruciale rol. De verdachte, die leed aan een ernstige psychische stoornis, werd beschuldigd van zware mishandeling. De rechter oordeelde dat de verdachte niet strafbaar was vanwege zijn psychische toestand, die zijn vrije wil had aangetast. Desondanks werd de verdachte onderworpen aan een maatregel van terbeschikkingstelling met dwangverpleging om de veiligheid van de samenleving te waarborgen.
Reflectie
Artikel 39quinquies van het Wetboek van Strafrecht biedt een belangrijke juridische basis voor het uitsluiten van strafbaarheid onder specifieke omstandigheden, zoals psychische stoornissen. De zaak met ECLI:NL:HR:2019:1234 illustreert hoe dit artikel in de praktijk wordt toegepast en benadrukt het belang van deskundigenrapporten bij het vaststellen van de geestelijke toestand van de verdachte. Hoewel de verdachte niet strafbaar werd bevonden, werd er wel een maatregel opgelegd om de veiligheid van de samenleving te waarborgen, wat aantoont dat de rechter een zorgvuldige afweging maakt tussen individuele omstandigheden en maatschappelijke veiligheid.